Lata studiów zaimplementowały w moim życiu nowe pasje. Miałam możliwość poznawania różnych aktywności fizycznych i korzystania z ofert sekcji AZS z różnych dyscyplin. Najpierw zainteresowałam się jogą, na którą uczęszczałam parę miesięcy i której wybrane pozycje stały się elementem moich rozgrzewek przed treningami ze sztuk walki, a później przed treningami jeździeckimi. Potem zapisałam się na Karate Kyokushin i na Judo. W kolejnych latach, kiedy była taka możliwość lub znalazłam czas uczestniczyłam w treningach różnych sztuk i systemów walki (Systema, Krav maga, Wushu, Silat, Aikido i różne formy japońskiej szermierki). Interesowałam się również strzelaniem z łuku (łuki: europejski, wschodni oraz Yumi). Jeszcze w liceum byłam członkiem bractwa rycerskiego. Od dziecka fascynowałam się historią, przede wszystkim starożytnością, średniowieczem i czasami nowożytnymi, a w szczególności okresem staropolskim, co przełożyło się na moje zainteresowania Dawnymi Europejskimi Sztukami Walki.

W 2011 dowiedziałam się o możliwości trenowania staropolskiej szermierki szablą husarską, związanej mocno z tradycją bojowego szkolenia konia. Wstąpiłam do organizacji, która zajmuje się tym w Polsce najdłużej i prowadzi w tym zakresie badania. Od tamtego czasu sama zajmuję się tym tematem nieprzerwanie do dzisiaj. W ramach bloga planuję również publikować jakieś artykuły związane z tematyką staropolską, ale najpierw i przede wszystkim chciałabym się skupić na tych historycznych aspektach szkolenia koni, które dzisiaj przynoszą wspaniałą wiedzę z zakresu końskiej biomechaniki ruchu (przede wszystkim skupię się na pracy akademickiej – tj. Academic art of riding). 

To, że tak mocno postanowiłam zagłębić się w temat historycznego szkolenia koni wynikało właśnie z mojego zainteresowania szermierką szablową i chęci uzyskania najwyższych kompetencji w zakresie powodowania koniem w menzurze kawaleryjskiej i nauki u najlepszych światowych specjalistów, dlatego opowiem trochę o tym rozdziale mojego życia, który był i wciąż jest dla mnie ważny, a także istotny dla mojego spojrzenia na jeździectwo.

Pewne jak się po latach okazało sprzyjające okoliczności sprawiły, że od początku miałam indywidualne lekcje szermierki szablą husarską, a także bronią ćwiczebną do szabli – palcatem, czy lancą szwoleżerską. Od 2008 roku z krótką przerwą mieszkam w Krakowie. W czasie kiedy chciałam rozpocząć treningi nie było jeszcze ani sekcji, ani przedstawicielstwa (które kilka lat później sama założyłam w 2016 roku), ani klubu. W związku z tym niedostatkiem byłam zmuszona do treningów wyjazdowych. Szanuję swój czas i środki, dlatego zawsze staram się dobrać takich nauczycieli, od których rzeczywiście jestem w stanie dużo się nauczyć. Zaczynam od szukania ludzi na prawdę dobrych w tym co robią, aby mieć możliwość np. przez naśladownictwo ruchu przetransponowania we własne ciało prawidłowego wzorca ruchowego. Kiedy zamierzam rozwijać się w jakiejś dziedzinie skupiam się na dobrym opanowaniu podstawy, którą doskonalę później poprzez zbudowanie właściwego nawyku ruchowego i dokładam kolejne cegiełki. Unikam dzięki temu niewłaściwego zapisu w pamięci mięśniowej.  Dużo trudniej jest wyplenić zły nawyk niż skupić się na wyrobieniu prawidłowego. Zatem w gruncie rzeczy byłam i jestem bardzo zadowolona, że nie było w Krakowie takiej grupy. Dzięki temu moja edukacja w tym zakresie polegała na indywidualnych co-tygodniowych lekcjach, zamiast na udziale w zajęciach grupowych (takie już tylko później przede wszystkim sama prowadziłam), na których, aby dociec detali trzeba narazić się reszcie grupy zawłaszczając sobie prowadzącego (mój wzbudzający irytację zwyczaj na wszelkich kursach i szkoleniach).

Na przełomie 2011 i 2012 roku zaczęłam lekcje pod okiem Instruktora Kuby Pokojskiego. Dało mi to duży komfort psychiczny, bo mogłam podpytać, czy poprosić o sposób wytłumaczenia, który wiedziałam, że najlepiej do mnie trafi. Później doszły seminaria i czasem konsultacje indywidualne z jednym z lepszych instruktorów o długim stażu Piotrkiem Ścibskim oraz z twórcą stylu dr Zbigniewem Sawickim. W zakresie badań nad użyciem szabli i broni używanych w okresie staropolskim jest to osoba, która w zajmuje się tym na niwie naukowej, praktycznej i odtwórczej najdłużej i najdokładniej. Już w latach 70tych ubiegłego wieku był instruktorem sztuk walki i zaczął badania nad polskimi tradycjami orężnymi zafascynowany odkryciem, że Polska podobnie jak Daleki Wschód miała wspaniałą historię w tym zakresie. Pierwszą organizację praktycznie realizującą badania założył w 1981 roku, którą przekształcił w 1986 roku na taką, która skupia się na szabli husarskiej w swojej genezie wykształconej na bazie konnej menzury kawaleryjskiej. Organizował również pierwsze w Polsce gonitwy husarskie, czy ogródki rycerskie, by potem skupić się na szkoleniu pasjonatów, którzy zgromadzili się wokół niego. Uczyło się pod jego okiem przynajmniej półtora tysiąca uczniów. Jednak niewielu tylko kilku również zaczęło zgłębiać źródła i badać detale. Studia filologiczne i historyczne dawały mi dobre narzędzia do tego, żeby samej podjąć takie badania i później wyniki przedstawiać na konferencjach naukowych czy międzynarodowych kongresach sportów i sztuk walki. Poprzez zaangażowanie we własne studia i współtworzenie życia organizacji w tamtych latach miałam okazję korzystać z prowadzenia mistrza już wtedy. Wiele inspiracji przynosiły mi również sytuacje, w których przygotowywałam prelekcje i wykłady dla muzeów i domów kultury czy konieczność przygotowywania pokazów. Pogłębiałam swoją wiedzę by jak najlepiej przedstawić aspekty związane z historią husarii, czy szermierki konnej i spotykałam ludzi, z którymi toczyłam bardzo rozwijające dyskusje.

W tamtym czasie miałam możliwość czasem wsiadać na Bajarza – jednego ze szkolonych „po husarsku” koni mistrza. Mogłam zobaczyć jak wygląda jazda w siodle husarskim i przekonać się, np. jak z grzbietu konia wykonuje się  lewadę w bitewnej formie. Ciepło wspominam tego konia i moment wykonywania ćwiczenia, podobnie cudowne odczucie wznoszenia daje school-halt wykonywany przez prawidłowo wyszkolonego konia w sztuce akademickiej. Są jednak pewne różnice, na które zwrócę uwagę – wykorzystując to wytłumaczenie jako pretekst do ważnej dygresji, choć trochę wydłużę przez to ten rozdział. Ten ostatni skupia się na budowaniu prawidłowej podbudowy mięśniowej, a ten pierwszy na ataku na pieszego przeciwnika (w założeniu koń powinien mieć już ukształtowany silny stelaż mięśniowo-powięziowy i wzorzec poruszania, który w jak najmniejszym stopniu eksploatuje ciało). Uważam, że to istotne by – w wypadku ćwiczeń, które przez swój spektakularny wygląd budzą zainteresowanie jeźdźców, czy rekonstruktorów – uświadamiać jaki rzeczywiście ma sens dane ćwiczenie i jak prawidłowo je wykonywać. Zbyt wiele koni cierpi z powodu ambicji, które okazują się ważniejsze od etyki, rzetelności i zdrowia zwierząt. 

Bitewny trening jest dosyć obciążający i wymaga sporych umiejętności i czasu, aby nie zrobić koniowi krzywdy. Obecnie należy posiadać środki i zaplecze, aby prowadzić na szerszą skalę takie szkolenie odtwarzające warunki pola bitewnego. Przede wszystkim jednak edukację w ramach dawnych europejskich sztuk walki należy prowadzić dwutorowo. Dzisiaj pretendenci do poznania tajników szermierki konnej raczej nie rodzą się w rodach posiadających konie i nie zaczynają profesjonalnej edukacji jako czteroletni chłopcy. Zazwyczaj edukacja szermiercza też nie zaczyna się w takim wieku i nie jest priorytetem życiowym jak dawniej. Wobec dzisiejszych realiów życiowych należy osobno przez długie lata doskonalić własne umiejętności jeździeckie i wiedzę na temat metodyki nauczania zwierzęcia i osobno trenować szermierkę pieszo z uwzględnieniem pozycji ciała, które pozwolą w późniejszym czasie połączyć jedno z drugim. Tylko wytrwali, którzy znajdą pasję w obydwu dziedzinach są w stanie zbliżyć się do interpretacji tego jak to wyglądało w przeszłości. Powinno się prowadzić takie szkolenie wyłącznie z dbałością o zdrowie i właściwą biomechanikę ruchu konia i człowieka. Niewiele jest osób, które zajmują się tym na świecie, które mogłabym podać za wzór. Obserwowałam przez lata wiele kontuzji ludzi z powodu zaniedbań prowadzących zajęcia i przedkładania ego nad technikę i rzetelną pracę. Byłam świadkiem błędów w interpretacji funkcjonalności szabli husarskiej wynikłych z niedostatecznego sprawdzenia dostępnych w źródłach informacji o sposobach użycia broni i chęci uzyskania szybkich rezultatów, czy z nieznajomości historycznego treningu i praktyki menzury kawaleryjskiej. Często porównuję to jak dziś w jeździectwie wygląda wymiana informacji i jak w środowiskach, które związane są z odtwórstwem szermierki historycznej. W środowisku jeździeckim w znacznej większości zresztą składającym się z amazonek toczy się wiele rozwojowych dyskusji i zachodzi wiele zmian, w tej drugiej grupie zdominowanej przez mężczyzn obserwujemy przede wszystkim demonstrację siły i pewnego rodzaju zamknięcie na weryfikację działania. Wielu, a nawet znaczna większość pasjonatów Dawnych Europejskich Sztuk Walki zajmuje się tym tematem wyjątkowo krótko. Niewielu zatem mamy w tej materii specjalistów, choć wielu za takich się podaje, a też w anonimowej przestrzeni Internetu niezbyt przyjemnie uczestniczy się w dyskusjach na grupach związanych z rekonstrukcją historyczną, pozbawionych wytycznych kulturalnej interlokucji, czy szacunku do drugiego człowieka.  Jednak ludzie za siebie odpowiadają i sami mogą wybrać gdzie pójdą i co zrobią i jak długo będą próbować skomunikować się z danymi osobami mniej lub bardziej skutecznie, konie nie. Obrazki, które można oglądać w sieci i mediach społecznościowych przedstawiające osoby w strojach historycznych jeżdżących na koniach po prostu rozrywają serce i są przerażające. Szczególnie w Polsce, co jest smutne jeśli wrócimy pamięcią do naszych niezwykle długich i wspaniałych tradycji kawaleryjskich.

Najważniejsze ze względu czy to na etykę pracy, czy na realne długotrwałe wymierne efekty przy traktatowej interpretacji jest spojrzenie z płaszczyzny specjalistycznej wiedzy o anatomii i fizjologii koni na podstawowe zagadnienie  – budowę sprawnego ciała wierzchowca, który będzie służył jako równorzędny partner do wykonywania poszczególnych manewrów. Do osób, które mogłabym z czystym sercem polecić mogę zaliczyć kilku licencjonowanych trenerów Benta Branderupa, którzy nie ograniczają się do założeń samej metody, ale idą w odtwórstwo epoki, a spoza tego kręgu wymienię jeszcze Arne Koetsa, ale niekoniecznie już wszystkich jego podopiecznych lub raczej osoby, które się podpisują pod jego autorytetem. Jest również sporo osób, które mają własną interpretację traktatów historycznych lub twierdzą, że odtwarzają historyczną metodę szkoleniową, które po prostu krzywdzą konie w mniejszy lub większy sposób niesprawdzonymi eksperymentami przeprowadzanymi na własną rękę. 

Najgorsze są sytuacje, kiedy konia traktuje się wyłącznie jako element stroju. Od takiego podejścia absolutnie się odcinam i dlatego nie mogę podpisać się pod żadną organizacją jako całością, ponieważ to jak postępuje się z koniem i jak rzetelnie prowadzi się program treningowy zależy wyłącznie od indywidualnego podejścia trenerskiego. Ciężko znaleźć też organizację, która rzetelnie weryfikuje swoich członków i ich metodykę pracy. Bliski być może temu jest właśnie Bent Branderup i Knighthood of the Academic Art of Riding  (choć pewnie znalazłabym przykłady osób idących na skróty, jeśli nie na początku, to po latach, które temu by mogły przeczyć), ale nikt inny nie przychodzi mi do głowy. To jest też powodem tego, że jeśli piszę o moich nauczycielach, to wymieniam tylko tych, z których metodami faktycznie się zgadzam i identyfikuję, choć miałam styczność z wieloma innymi szkoleniowcami.

Uważam, że najbardziej motywuje do samodoskonalenia dostrzeganie tych pozytywnych stron różnych ludzkich działalności. Jednak tak jak można eksperymentować i popełniać błędy na własną odpowiedzialność, jeśli realizujemy pomysły na  swoją aktywność ruchową, tak za zwierzę jesteśmy odpowiedzialni i nie możemy zmuszać go do cierpienia z powodu niedostatków wiedzy, praktyki, czy umiejętności. Od pewnego czasu bardzo staram się trzymać reguły zwracania uwagi wyłącznie na to jak prawidłowo należy coś wykonywać, a nie wspominać o metodach treningowych, które uważam za błędne lub nieskuteczne. Jednak czasem, aby uświadomić co jest nieprawidłowe a jednocześnie nakierować na przeciwny prawidłowy model szkolenia, trzeba o tym głośno powiedzieć. Zatem bez przytaczania nazwisk czasem będę podawać na blogu przykłady niewłaściwego rytu treningowego, tłumacząc jego destrukcyjne działanie w rozbiorze na czynniki pierwsze. Mam nadzieję, że może poprzez niektóre moje teksty, uda mi się dotrzeć czy uwrażliwić spore grono osób w rekonstrukcji historycznej, które zdaje się tego problemu zupełnie nie dostrzegać (ani u siebie, nawet oglądając klisze z własnych pokazów ze swoimi końmi, ani u kolegów).

Oczywiście podstawową rolą bloga działającego przy stronie jest dzielenie się wiedzą niedostępną szeroko na polskim rynku w języku polskim powszechnie i inspirowanie do kształcenia się w kierunku szkolenia konia, który będzie zdrowy, sprawny i wolny od bólu przez większość swojego życia, na dalszym planie będą kwestie związane z historią, czy szermierką. Istotne będą też dla mnie kwestie pracy nad charakterem, ważne ze względów osiągania własnych postępów i pedagogicznych sukcesów. 

Dla mnie tradycje związane z historycznymi europejskimi sztukami walki nierozerwalnie związane z chrześcijaństwem to również kultywowanie wartości i cnót kardynalnych, które są ważne w moim życiu i które chciałabym widzieć jako ważne dla współczesnego społeczeństwa. Polskie tradycje są częścią mojej tożsamości. I by już więcej nie rozpisywać się na zbyt intymne tematy – zakończę ten wątek, choć jeszcze nie rozdział – piosenką cudownej polskiej wokalistki Agnieszki Fatygi. Dosłownie odnajduję w niej bicie serca moich przodków. Niech podsumowaniem tego, co jeszcze odnajduję w pasji do polskich tradycji orężnych, będą poniższe słowa.